Verbintenissen ontstaan door openheid, eerlijkheid, humor, vertrouwen en kwetsbaar mogen en durven zijn.
Dat was afgelopen schooljaar ‘mijn’ eerste groep en is dit schooljaar nog altijd 'mijn' huidige groep.
Daar ga je dan…
De voorafgaande jaren was ik werkzaam binnen het regulier onderwijs in groep 1 bij de jongste kleuter.
Het kind dat wipt op zijn of haar stoel in de kring, ineens een antwoord door de klas roept, opspringt en door de klas loopt…
Vorig jaar maakte ik de overstap naar de onderbouw van het middelbaar gespecialiseerd onderwijs. Het puberbrein met specifieke onderwijsbehoeften, dat wordt gesierd door eerlijkheid en directheid. Dat moeite heeft met plannen en organiseren, het reguleren van emoties...
En dan is het zover…
De start van de eerste schooldag als nieuwe, nieuwsgierige, onzekere, betrokken, enthousiaste, vrolijke, humoristische, maar vooral ook zenuwachtige leerkracht bij De Buitenhof. Een nieuwe school, met een andere missie en visie, in een ander gebouw, in een ander lokaal, met een andere inrichting, met een andere doelgroep, met andere collega’s…
Maar bovenal… een nieuwe start vanuit enorm veel enthousiasme en gedrevenheid!
Wat maakt ‘mijn’ groep zo bijzonder?
Dat is de vraag die ik mezelf geregeld stel. Ik hoef niet lang na te denken over het antwoord. ‘Mijn’ groep maakt ‘mijn’ groep zo uniek door de sterke groepsdynamiek, de individuele problematiek(en), de individuele verschillen, maar bovenal door de individuele talenten en kwaliteiten, waarover de leerlingen beschikken.
De zorgzaamheid en betrokkenheid die zij tonen naar zowel elkaar als mij. De mate waarin zij zich interesseren voor elkaar en als een blok achter elkaar staan wanneer dit nodig is.
Het respecteren en accepteren van elkaar.
Niet zonder slag of stoot
Uiteraard is dit een behoorlijk intensief proces geweest, dat niet zonder slag of stoot gegaan is.
Idealiseren doe ik het dan ook niet. Er zijn zeker dagen bij geweest dat ik, als leerkracht, mezelf ‘verloren’ voelde, onzeker was en niet wist of ik goed handelde, omdat er bijvoorbeeld geen eind leek te komen aan ‘het lopend domino effect’ (want dat is iets dat deze groep uitmuntend kan ????) of de constante onderlinge strijd(en).
Ik zal mijn eerder opgebouwde frustratie, die er was, nooit meer vergeten. Het opbouwen van een band met één specifieke leerling lukte gewoonweg niet. Tegenwoordig is deze opgebouwde band één van de sterkste banden die ik ooit met een leerling heb gehad.
Hoe dan?
Hetgeen dat hier vooral aan bijgedragen heeft, is het luisteren naar….
Het opvangen van signalen en het tonen van begrip.
Daarnaast is het continue blijven reflecteren op eigen leerkrachtgedrag, het openstaan voor hulp van collega’s, het delen van verhalen met collega’s, het samenwerken met ouder(s), hulpinstanties (en uiteraard een gedeelte humor), essentieel om succesvol te kunnen zijn. Altijd met als uitgangspunt: de positieve ontwikkeling van het kind.
Het constant voorhouden van een spiegel door o.a. je leerlingen, is niet elke dag even makkelijk. Toch zorgt het uiteindelijk voor groei en ontwikkeling. Dit is niet iets dat alleen leerlingen nodig hebben, maar iedereen. Overal en altijd.
Om elkaar de spiegel te kunnen voorhouden, moet je je kwetsbaar durven opstellen. Kwetsbaarheid tonen is natuurlijk niet iets dat makkelijk vanzelf gaat. Dat kost vertrouwen, tijd en vooral veel investeren.
En als ik dan onderstaande reacties of uitspraken hoor, dan weet ik dat het met onze band wel goed zit.
‘Juf, ik weet dat het officieel niet mag/kan, maar mag ik je een knuffel geven? Het is bijna Kerst en ik wil je bedanken dat jij altijd je best voor mij doet. Dat je er bent’.
‘Verdorie, wie heeft toch zijn of haar telefoon meegenomen? Nee juf, dit ben je zelf. Het is je werktelefoon.'
‘Juf, sorry dat ik zo brutaal was. Ik weet dat jij het beste voor mij wilt.'
Och ja, juf. Is het weer zover? Ben je alweer gevallen?'
Van ruimte bieden naar acceptatie
De basisvoorwaarde om tot leren te komen start natuurlijk bij elke leerling met het welbevinden. Wanneer het welbevinden niet in orde is, dan kun je als leerkracht op je kop gaan staan. Er zal rondom een leerling weinig in positieve zin veranderen.
-Wees de leerkracht die je zelf nodig had-
Dat is elke dag, opnieuw, het uitgangspunt van mijn manier van lesgeven. Ik bied mijn leerlingen ruimte. Ruimte om zichzelf te mogen en kunnen zijn, om hun kwetsbaarheid te mogen en durven tonen.
Zo hoop ik dat ze niet alleen zichzelf accepteren, maar ook de wereld om hun heen. Want dat helpt ze bij het kunnen functioneren in de huidige maatschappij.
Lara Strang
leerkracht VSO De Buitenhof